PSU (Güç Kaynağı) nedir, ne işe yarar?

Güç kaynağı bilgisayarın iç yapısında sistem parçalarını çalıştırıp gerekli enerjiyi eşit miktarlarda dağıtabilmek için kullanılan iç donanım birimidir. Bir diğer adı PSU (Power Supply Unit) olarak bilinir. Günümüzde bilgisayarlardan ziyade enerji dağılımına ihtiyaç duyan diğer cihazlarda da güç kaynağı kullanılmaktadır. Masaüstü bilgisayarların en önemli parçalarından biri olan PSU (Güç kaynağı) bir çok elektronik cihaz için kullanılır. PSU diğer bir adıyla Power Supply Unit olarak bilinir. Bilgisayarın içindeki sistemlerin çalışabilmesi için bir güç gereklidir. Bu gücü bilgisayara PSU verir.

Güç Kaynağında Neler Bulunur ?

Günümüzde neredeyse her bilgisayarcıda bulabileceğimiz güç kaynaklarının içerisinde 1 adet AT veya ATX anakart bağlantı çıkışı, dört adet +5V ve +12V sabit disk ve kompakt disk, iki adet +5V ve +12V disket sürücü çıkışları yer almaktadır. Anakart bağlantı çıkışları üzerinden bağlanan kablolar sayesinde tüm parçalara elektrik dağılımları gerçekleştirilmektedir. Güç kaynaklarının içerisinde AT veya ATX bağlantı çıkışları, dört adet 5V ve 12V kompakt diski ve sabit disk ve iki adet 5V ve 12V disket sürüc üçıkışları yer almaktadır. Ek olarak, güç kaynakları sürekli olarak çalışıp hiç durmadıklarından, ısınarak yanmamaları için içerisinde fan bulunmaktadır.

Ek olarak güç kaynakları bilgisayarın çalışma süresi boyunca hiç durmadıklarından dolayı iç donanım düzeninin bozulmaması, ısınarak yanmaması ve hava sirkülasyonunun sağlıklı yapılabilmesi için elektrik motorlu fan bulunmaktadır. Bu fan gerekli ısı ortamını dağıtmak ve sürekli güç kaynağını soğutmakla görevlidir.

ATX ve ATX12V Güç Kaynakları

En yeni standart olan ATX12V v2.4, 2013’ten beri kullanılmaktadır. ATX12V 2.x kullanan anakartlar 24 pinli bir konektör kullanır. ATX anakartlar ise 20 pinli bir konektör kullanır. Pin sayısının devreye girdiği durumlardan biri, belirli bir güç kaynağının sisteminizle çalışıp çalışmadığına karar vermektir. ATX12V uyumlu güç kaynakları, 24 pinli olmalarına rağmen aslında 20 pinli konnektöre sahip bir ATX anakartta da kullanılabilirler.

PSU seçerken nelere dikkat edilmekte

1. WATT

Bir PSU satın alırken kaç Watt olacağına dikkat etmelisiniz. Güç kaynağının ne kadar güç sağlayabileceğini Watt yolu ile anlayabilirsiniz. Eğer bilgisayar sisteminiz 500W’a ihtiyaç duyuyorsa 550W PSU değil, en azından 650W’lık bir PSU almak akıllıca olacaktır.

PSU BIST nedir?

Tüm istemci iş (OptiPlex ve Precision) masaüstü bilgisayar sistemleri, yeni sorun giderme adımlarına yönlendirme yapan yerleşik kendi kendini sınama (BIST) özelliğine sahip bir güç kaynağı içerir (Inspiron ve XPS gibi tüketici masaüstü bilgisayar sistemleri de giderek artan oranda PSU BIST’yi destekler).

Güç sisteminin durumunu sınayabilirsiniz. Ayrıca LED, güç kaynağından gelen bir sinyal ile yanar. Kendi kendini sınama LED’i yanmazsa bu sınamada başarılı olmayan birimlerdeki kablo demetini çıkararak daha fazla sınayabilirsiniz. Bunu yaparak, hata nedeninin güç kaynağına takılı bir aygıttan olduğunu belirleyebilirsiniz.

BIST’yi nasıl kullanırım?

Basma Düğmeli PSU BIST

1. Sistemi kapatın ve güç kablosunun PSU ile duvar prizi (çalıştığı doğrulanan bir duvar prizi) arasında takılı olduğundan emin olun
2. Güç kaynağındaki PSU BIST düğmesine basın

   Bu, LED’in yanması veya yanmaması ile Başarılı ya da Başarısız şeklinde belirten bir karar noktasıdır

   • LED, Başarılı (LED Yeşil) olduğunu gösteriyorsa PSU’nun düzgün çalıştığını düşünebilirsiniz.
   • LED, Başarısız (LED KAPALI) olduğunu gösteriyorsa sorunu belirlemek için daha fazla sorun giderme işlemi yapmanız gerekir.
     1. Sistemi açın ve dahili güç kablolarını anakart dahil olmak üzere tüm aygıtlardan çıkarın ve PSU BIST düğmesine yeniden basın
        • LED, Başarılı (LED Yeşil) olduğunu gösteriyorsa PSU bu noktada çalışıyordur. Hatayı belirlemek için daha fazla sorun giderme işlemi gerçekleştirin
          1. Güç kablolarını anakarta takın ve PSU BIST düğmesine yeniden basın
             • LED, Başarılı (LED Yeşil) olduğunu gösteriyorsa PSU’nun bu yapılandırma için düzgün çalıştığını düşünebilirsiniz.
          2. Dahili güç kablolarını ek aygıtlara (HDD, DVD vb.) yeniden takmaya devam edin ve arızalı bileşeni belirlemek için her eklemeden sonra sınayın
             • Not: Takılan bileşenlerin sayısı, PSU’nun güç sağlama özelliğini aşabilir. Sisteme eklenen ve PSU çıkışını aşabilecek herhangi bir ek donanım olup olmadığını kontrol ediniz.
             • Belirli bir aygıtın eklenmesi hataya neden olursa diğer aygıtlardan birinden gelen gücü kesin ve yeniden sınayın. Bu, aygıtın arızalı olup olmadığını veya aygıt sayısının PSU’nun kapasitesini aşıp aşmadığını belirlemeye yardımcı olur
        • LED, Başarısız (LED KAPALI) olduğunu gösteriyorsa PSU arızalı olarak belirlenmekte.

PSU BIST LED’i

BIST ile ilgili sorunları giderme

1. Sistemi kapatın
2. Güç kablosunu PSU’dan çıkarın ve 15 saniye bekleyin
3. 15 saniye sonra güç kablosunu PSU’ya yeniden bağlayın
   • LED 3 saniye boyunca açık kalıp kapanırsa bu durum, PSU’nun çalıştığını gösterir
   • LED yanmazsa bu durum, bir donanım hatası olduğunu gösterir. Arızalı bileşen; PSU, anakart veya başka bir aygıt olabilmekte.

PSU’nun arızalı olduğunu doğrulama adımları

1. Güç kablosunu PSU’dan çıkarın

2. Dahili PSU kablolarını anakarttan ve her bir dahili aygıttan çıkarın
3. Güç kablosunu PSU’ya bağlayın
   • LED 3 saniye boyunca açık kalıp kapanırsa bu durum, PSU’nun çalıştığını gösterir. Diğer aygıtlar için sorun giderme adımlarına devam edin
     1. Sisteme eklenen ve PSU çıkışını aşan herhangi bir ek aygıtınız olmadığını kontrol edin
     2. Anakartı tekrar takın ve BIST’yi sınayın, başarılı olursa adımlara devam edin
     3. Her defasında bir aygıtı yeniden takın ve her takma işleminden sonra BIST’yi sınayın
     4. Biri başarısız olursa güç kablosunu başka bir takılı aygıta geçirin ve sorunu belirlemeye devam edin
   • LED yanmazsa bu durum bir PSU arızası olduğunu gösterir