ABD’de bir genetikçi, nesli tükenmiş olan mamutu yeniden canlandırmaya çalışıyor. Genetiği değiştirilmiş bir Asya fili, yünlü mamut olabilir.
Bilim adamları ve girişimcilerden oluşan bir ekip Pazartesi günü, yünlü mamutu genetik olarak diriltmek için yeni bir şirket kurduklarını duyurdu. Colossal adlı şirket, bu muhteşem canavarları nesli tükendikten binlerce yıl sonra Sibirya tundrasına geri yerleştirmeyi amaçlıyor.
Oldukça merak uyandıran bir projeyle yünlü mamut yeniden hayata döndürülmeye çalışılacak. Peki ama nasıl? İki yıl önce seri teknoloji girişimcisi Ben Lamm, ünlü Harvard genetikçisi George Church‘e ulaştı. İkili Boston’da Church’ün laboratuvarında bir araya geldi. Nihayetinde Colossal isimli girişimi duyurdular.
Colossal’ın hedefi bir hayli çılgın; nesli tükenmekte olan Asya fillerini Kuzey Kutbu sıcaklıklarına dayanacak şekilde genetik mühendisliği sayesinde soyu tükenmiş yünlü mamut benzeri yeni bir hayvan türüne geliştirmek. Proje yıllardır sürüyor ancak kimse onu hayata geçirmek için yeterli fonu vermemişti. Şimdi, çeşitli yatırımcılardan ve CEO Lamm’dan 15 milyon dolarlık yatırım aldı.
Altı yıl içinde yünlü mamut dolaşabilir
Yünlü mamutun soyu 10 bin yıl önce büyük ölçüde tükendi. Son popülasyonlar yaklaşık 4 bin yıl öncesine kadar hayatta kaldı. Genetikçi Church, CNBC’ye verdiği demeçte, geliştirecekleri buzağının altı yıl kadar kısa sürebileceğini söyledi.
Harvard Tıp Fakültesi’nde sekiz yıldır mamutları canlandırmak için çalışan bir araştırma ekibine liderlik eden bir biyolog olan George Church, “Bu, dünyada fark yaratacak ve bizim için çok önemli bir kilometre taşı.” ifadelerini kullandı.
FİL DNA’SI DÜZENLENECEK
İlk fonda 15 milyon Dolar alan şirket, Dr. Church’ün laboratuvarındaki araştırmaları destekleyecek ve Boston ve Dallas’ta kendi laboratuvarlarında deneyler yapacak. Dr. Church’ün laboratuvarında eski bir araştırmacı olan Eriona Hysolli, yeni şirketin fil DNA’sını düzenleme çalışmalarını denetleyecek ve DNA’ların soğuğa dayanması için yoğun saç ve kalın yağ gibi Mamut özellikleri için genler ekleyecek.
ETİK TARTIŞMASI
Araştırmacılar, birkaç yıl içinde bu mamut benzeri fillerin embriyolarını üretmeyi ve nihayetinde de tüm hayvan popülasyonlarını üretmeyi umuyorlar.
Diğer araştırmacılar, Colossal’ın bu projesine şüpheyle yaklaşırken”Biyolojisi hakkında çok az şey bildiğimiz bir hayvanı üretmek insancıl mı?”, “Üretilen bu hayvanın Tundraların ekosistemlerini derinden değiştirebilecek potansiyele sahip olup olmayacağına kim karar verecek?” sorularını soruyor. Colossal, yavru mamut benzeri filler üretmeyi başarırsa, şirket ciddi etik sorularla karşı karşıya kalacak.
California Santa Cruz Üniversitesi’nden paleogenetikçi ve “Bir Mamut Nasıl Klonlanır” kitabının yazarı olan Beth Shapiro konuya ilişkin, “Bu süreç boyunca herkesin karşılaşacağı tonlarca sorun var” ifadelerini kullandı.
Church, bu yünlü mamutların Kuzey Kutbu’nda çoğalacağını ve küresel ısınmayı azaltmaya katkıda bulunacağını söyledi. Çoğalan mamutlar küçük ağaçları yiyerek yok edecek ve otlar artacak. Bu çimenler, orada yaşayan kozalaklı ağaçların karanlık gövdelerinden daha iyi güneş ışığını yansıtıyor. Bu da buzulların erimesini yavaşlatacak.
Ek olarak, mamutlar karın üstünde gezindikçe sıkıştıracak ve daha az yalıtkan hale getirecek. Bu otlar ekosistemi soğutacak ve permafrosta (donmuş toprak) hapsolmuş metan gazının salınımını azaltacaktır. Church, “Bu metan salınırsa, küresel ısınmaya neden olması açısından molekül başına karbondioksitten 30 kat daha kötü” dedi.
Welcome to a new dawn of genetics. The @ItIsColossal team is thrilled to bring you a brighter future through #deextinction efforts to help restore lost ecosystems.
Read more: https://t.co/IsPrjcmo8E pic.twitter.com/bTcJPPOjgd
— Colossal (@ItIsColossal) September 13, 2021
Ayrıca bu teknolojilerin çok sayıda insanın sorununu çözeceğini de iddia ediyorlar. Genetikçi, “Sentetik biyoloji, petrol ve plastik temizliğinden karbon tutulmasına ve çok daha fazlasına kadar büyük sorunları çözebilecek yeni yaşam formları geliştirmemize izin verecek. Doku reddini çözmek ve yapay rahimler geliştirmek, tüm insanlar için yaşamı iyileştirmeye ve uzatmaya yardımcı olmaya devam edecek.” şeklinde konuştu.
Herpes virüsüne dirençli olacak
Bu arada genetik olarak yünlü mamut, Asya filine çok benzer. Asya fillerinin nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu için girişimde bu türü korumak istiyorlar. Church, “Asya filini tehlikeye atan iki ana şey var. Biri herpes virüsü. Diğeri ise insanlara yakınlık. Bu yüzden her ikisini de düzeltmek ve onlara kuzey Kanada, Alaska ve Sibirya gibi neredeyse hiçbir insanın olmadığı yeni bir alan vermek istiyoruz.” dedi.
Yani Colossal, herpes virüsü direnci ve aşırı soğuklara dayanma kabiliyeti ile genetiği değiştirilmiş bir Asya fili tasarlamayı amaçlıyor. Bu hayvanın yünlü mamut gibi görünüp davranacağını ekliyorlar.
Kulağa bilim kurgu gibi geliyor ancak Church, Asya filini genetik olarak değiştirebileceğinden emin olduğunu söyledi. Çünkü domuzlarla benzer genetik manipülasyon ve hücrelerinde 42 genetik düzenleme yaptığını belirtti. Genetiği değiştirilmiş domuzların, üç hastanede klinik öncesi denemelerde organ nakli için kullanılabilecek kadar sağlıklı olduğunu da ekledi.
Genetiği değiştirilmiş fil, önce mühendislik ürünü bir endometriyuma yerleştirilecek. Daha sonra, Philadelphia bilim insanlarının 2017’de genetiği değiştirilmiş bir kuzu yetiştirmek için kullandığı yapay rahme benzeyen bir torbada büyüyecek.
